همدلی| ترکیه شمال سوریه را با اسم «چشمه صلح» به خاک و خون کشیده است. عملیاتی خون‌باری که با عنوان صلح چهارشنبه آغاز کرده‌اند و هدف آن را پاکسازی منطقه شرق فرات در شمال سوریه از نیروهای کرد و داعش و ایجاد یک منطقه امن جهت بازگشت آوارگان سوری به کشورشان معرفی کرده‌اند. از سوی دیگر، وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد، در درگیری با تروریست‌ها در عملیات چشمه صلح در شرق فرات، یک سرباز ترکیه‌ای کشته شده و سه تن دیگر زخمی شدند. وزارت دفاع ترکیه به خانواده این سرباز و به نیروهای مسلح و ملت ترکیه تسلیت گفته و آرزوی شفای عاجل برای مجروحان کرد. در همین حال، ستاد مشترک ارتش آمریکا اعلام کرد که جوزف دانفورد، رئیس این ستاد گفت‌وگوی تلفنی با خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه داشته است که در این تماس اوضاع امنیتی در سوریه و همکاری در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. همزمان، تجهیزات نظامی ترکیه روز پنجشنبه وارد خاک سوریه شد. ده‌ها تجهیزات و خودروی نظامی از مرزهای ترکیه عبور کرده و وارد خاک سوریه شدند تا در عملیات ترکیه در شرق فرات شرکت داشته باشند. خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) نیز گزارش داد که جنگنده‌های ترکیه به صورت فشرده و شدید حملاتی به شهر تل ابیض در شمال رقه انجام دادند. از سوی دیگر، یک مسئول در وزارت خارجه آمریکا گفت که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای ایجاد یک زمینه مشترک جهت آتش‌بس در سوریه تلاش می‌کند. وزارت دفاع ترکیه روز جمعه اعلام کرد که ۲۷۷ تروریست در عملیات نظامی این کشور در شرق فرات در سوریه کشته شدند. دیروز همچنین ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در کنفرانس خبری با مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه گفت: انتظار خویشتن‌داری از ترکیه در سوریه داریم.استولتنبرگ با بیان اینکه حضور ترکیه در ناتو امر مهمی است، تصریح کرد: باید این امر تضمین شود که نیروهای داعش در حین عملیات نظامی در سوریه، تحت کنترل باقی بمانند. وی افزود: ما با تمامی گروه‌های تروریستی که تهدیدی امنیتی علیه ما هستند، رویارویی می‌کنیم. وی عنوان داشت: من نگرانی جدی خود را نسبت به عملیات نظامی ترکیه علیه گروه‌های کرد در سوریه و خطری که این عملیات با برهم زدن ثبات در منطقه ایجاد می‌کند، ابراز کردم. در همین حال، مولود چاووش اوغلو اظهار کرد: ترکیه علیه تمامی گروه‌های تروریستی بدون تمایز میان آنها مبارزه کرده و خواهد کرد. صرفاً ابراز درک کردن نگرانی‌های ترکیه کافی نیست، ما همبستگی شفافی با خود را خواستار هستیم. همبستگی هم‌پیمانان‌مان با ما امری طبیعی و قانونی است.وی ادامه داد: ما دبیر کل ناتو را درجریان اطلاعاتی پیرامون عملیات چشمه صلح قرار دادیم. این عملیات با هدف پایان دادن به خطر تروریسم در نزدیکی مرزهای ما است و این عملیات برای امنیت کشورهای ناتو بسیار اهمیت دارد. پزشکان بدون مرز با اشاره به این مساله که شهر مرزی تل ابیض عملا به یک بیابان تبدیل شده، اعلام کرد، بیمارستان این شهر مورد حمایت این گروه اکنون به دلیل آن بسته شده که کارمندانش در پی حملات با خانواده‌هایشان فرار کرده‌اند.بر اساس گزارش برنامه جهانی غذای سازمان ملل، بیش از ۷۰ هزار تن از راس العین و تل ابیض به دلیل شدت خشونت‌ها و درگیری‌ها، بی‌خانمان شده‌اند.برنامه جهانی غذا به ۶۵۰ هزار تن از ساکنان در شمال شرق سوریه کمک‌های غذایی ارسال می‌کند. یک کارشناس مسائل خاورمیانه درباره حمله ترکیه به شمال سوریه معتقد است که نوع رویکرد کردهای سوریه، نسبت به مسائل سوریه و دولت مرکزی آمیخته با خطاهایی بوده است که باعث به وجود آمدن چنین حوادثی شده است. در واقع می‌توان گفت آنان نتوانستند مناسبات خود را با دولت مرکزی تنظیم کنند. شاید لازم بود که آنها پس از آن که سوریه به سمت ثبات بیشتری رفت، با دولت سوریه وارد مذاکرات عملی و جدی می‌شدند تا هم می‌توانستند به مطالبات و حقوق خود نزدیکتر شوند و هم کشور را از تهاجمات بیرونی مصون دارند. سیامک کاکایی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی همدلی می‌گوید: تهاجم نظامی ترکیه به شمال سوریه در چارچوب ملاحظات و دغدغه‌هایی از سوی ترکیه عنوان شده که به مسائل امنیتی و حتی تا حدودی سیاسی مربوط می‌شود. مقامات ترکیه در بیان دلایل انجام این عملیات، موارد زیر را عنوان می‌کنند: ۱- استقرار امنیت در مرزهای خود. ۲- ضربه زدن و نابود کردن به اهداف گروه‌های تروریستی در شمال سوری. ۳- استقرار پناهندگان و آوارگان سوریه در مناطق شمالی این کشور. کاکایی می‌افزاید: در ماه‌‌های گذشته بحث‌‌های طولانی بین آمریکا و ترکیه درباره ایجاد یک منطقه حائل و امن مطرح بوده که بر اساس آن ترکیه بتواند به منطقه‌ای حدودا 30 کیلومتری در خاک سوریه وارد شده و در آن ناحیه، یک منطقه حائلی تشکیل دهد با این هدف که در آن ناحیه پناهندگان و آوارگان سوری را مستقر کند. با این حال در مورد این مسئله به اجماع نهایی نرسیدند و در نهایت پس از ترک شمال سوریه از طرف نیروهای نظامی آمریکا و همچنین تهدیدهای پیشین ترکیه مبنی بر انجام عملیات نظامی، نهایتا این اتفاق به وقوع پیوست و نیروهای ترکیه وارد خاک سوریه شدند. او ادامه می‌دهد: برخی معتقدند حملات ترکیه با وجود ملاحظات و دغدغه‌‌های امنیتی که نسبت به وضعیت شمال سوریه دارد به خصوص در ارتباط با تحرک کردها و حضور پ.ک.ک و همچنین افزایش قدرت کردهای سوریه (پ.گ.ب) در این منطقه، به واقع در جهت کاهش اثرات آتی این مسائل بوده است. و البته از طرفی هم این واکنش ترکیه را به عنوان یک تحرک سیاسی نظامی ترکیه در منطقه ارزیابی می‌کنند. در این میان، آمریکا با انتقادات بسیاری از جانب کردهای ترکیه، روبه‌رو شدند مبنی بر اینکه آمریکا به وعده‌‌های خود در این زمینه عمل نکردند. کاکایی می‌گوید: برخی صاحب نظران معتقدند، نوع رویکرد کردهای سوریه، نسبت به مسائل این کشور و دولت مرکزی آمیخته با خطاهایی بوده است که باعث به وجود آمدن چنین حوادثی شده است. در واقع می‌توان گفت آنان نتوانستند مناسبات خود را با دولت مرکزی تنظیم کنند. شاید لازم بود که آنها پس از آن که سوریه به سمت ثبات بیشتری رفت، با دولت سوریه وارد مذاکرات عملی و جدی می‌شدند تا هم می‌توانستند به مطالبات و حقوق خود نزدیکتر شوند و هم کشور را از تهاجمات بیرونی مصون دارند. این کارشناس مسائل خاورمیانه تاکید می‌کند: بنابراین، این نقد به این گروه وارد شده است بر این مبنا که به سمت آمریکا حرکت کردند و به نوعی شاید فریب خوردند. واکنش‌‌های انتقادآمیز بسیاری در عرصه بین‌المللی نسبت به حملات ترکیه به شمال سوریه انجام شده است، هر چند شورای امنیت نتوانست یک بیانیه‌ای در محکومیت این حملات صادر نماید و این خود مماشات آمریکایی‌‌ها را در این مورد نشان می‌دهد. کاکایی معتقد است: باید گفت ادامه این وضعیت می‌تواند شرایط را بحرانی‌تر نموده و به نوعی بحران را در بخشی از مناطق خاورمیانه و شمال سوریه باقی بگذارد و حتی می‌تواند ترکیه را هم از تبعات منفی آن متاثر سازد. بنابراین به نظر می‌رسد که شرایط باید به سمت نوعی بازگشت در حل مشکل از درون سوریه تغییر مسیر یابد. چرا که شرایط در سوریه نسبت به گذشته متفاوت‌تر شده است.در پایان باید اشاره کرد که ادامه این وضعیت جنگی و استمرار حضور ترکیه درشمال سوریه، نمی‌تواند یک راهکار اساسی برای حل این مشکلات به شمار آید، چرا که حاکمیت سوریه از طرف ترکیه نقض شده و از سویئ یک خلا حاکمیتی در مناطق شمالی سوریه به وجود آورده که هر دو کشور را با مشکلات جدید بسیاری در آینده روبه‌رو می‌سازد.
نظرات